Fikri ve Sınai Haklar, kişilerin zihinsel emekleriyle ortaya koydukları fikir ve ürünlerin hukuken korunmasını sağlayan haklardır. Bu haklar, hem yaratıcının emeğini korur hem de toplumsal gelişime katkı sağlar.
Fikri haklar, özellikle eser sahipliği üzerine kurulur. Kapsamına giren başlıca haklar:
Telif Hakkı: Yazılı eserler, müzik, sinema, yazılım, resim, şiir gibi sanatsal ve bilimsel çalışmaların korunmasıdır.
Bağlantılı Haklar: Yorumcular, yapımcılar ve yayıncıların hakları.
Yazılım Hakları: Bilgisayar programları da telif kapsamında korunur.
⏱️ Koruma Süresi: Genellikle eser sahibinin ölümünden sonra 70 yıl devam eder.
Sınai haklar, daha çok ticari ve endüstriyel alanlarda ortaya çıkan ürün ve fikirlerin korunmasıyla ilgilidir:
Marka: Bir işletmenin mal veya hizmetlerini tanımlayan ayırt edici işaretler.
Patent: Yeni, buluş niteliği taşıyan teknik çözümler için verilen münhasır hak.
Faydalı Model: Patent kadar yenilik içermeyen ancak teknik yenilik sunan buluşlara verilir.
Tasarım: Ürünlerin şekli, süsü, rengi gibi görsel özelliklerin korunması.
Coğrafi İşaret: Belirli bir yöreye özgü ürünlerin korunması.
📅 Koruma Süreleri:
Marka: 10 yıl (süresiz yenilenebilir)
Patent: 20 yıl
Faydalı Model: 10 yıl
Tasarım: 5 yıl (5’er yıllık periyotlarla 25 yıla kadar uzatılabilir)
Hak ihlallerine karşı yasal koruma sağlar.
Eser ve buluşlarınız ticari değer kazanır.
Lisanslama veya satış yoluyla gelir elde edebilirsiniz.
Yatırımcı güveni artar.
Türkiye’de fikri ve sınai hak başvuruları genellikle TÜRKPATENT (Türk Patent ve Marka Kurumu) üzerinden yapılır. Telif hakları için Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilidir.
Marka, Patent, Tasarım: www.turkpatent.gov.tr
Telif Hakları: www.kultur.gov.tr
Her hak türü kendine özgü prosedürlere sahiptir.
Koruma süresi sonunda haklar kamuya mal olabilir.
Ürün veya fikir, tescillenmeden kamuyla paylaşılmamalıdır.
📩 Daha Fazla Bilgi İçin Bize Ulaşın
Fikri ve sınai haklarla ilgili sorularınızı bizimle paylaşın. Uzman ekibimiz size rehberlik etmekten memnuniyet duyar.
